De Oude Doos

Loonw. Comeyne – Moerman – Lo

Met dank aan de familie Comeyne – Moerman.

Op 7 Mei 1926 zag Roger Comeyne het levenslicht. Hij was al van jongs af aan een pienter manneken en wilde dan ook graag zijn school afmaken. Maar op 14 jarige leeftijd kwam abrupt een einde aan zijn schoolcarrière. Dit door de Duitse bezetting tijdens Wereldoorlog II, waardoor het naar school gaan naar het VTI van Ieper niet meer mogelijk was.

Hij hielp dan dus maar thuis op de ouderlijke boerderij. Men bewerkte er zo’n elf hectare akkerland en hadden daarnaast ook nog een zestal runderen. Roger kreeg de kans om het landbouwbedrijf van diens vader, verder te zetten. Maar dit boeide Roger echter niet, loonwerken uitvoeren en het mechaniseren ervan, dat was wat Roger wilde. De stiel van het dorsen had hij geleerd aan een bevriend molenaar, het sleutelen leerde hij dan via een naburige garage en hij volgde dan later ook nog enkele lessen via avondschool.

In de oorlogsjaren werd er nog veel met de vlegel  gewerkt, maar naarmate het einde van de oorlog naderde in 1945, kocht Roger een tweedehands WOLF dorskast aan. Deze heeft hij eigenhandig verbouwd om er bonen mee te kunnen dorsen, dankzij de aangepaste dorstrommel werden de bonen veel minder gebroken.

Vooraleer er kon worden gedorsen, diende er eerst graan te worden gemaaid door behulp van een pikbinder. Hier voortgestuwd door hun tweespan.

 photo IMG_4085.jpg

Na het pikbinden werden de schoven in stuiken geplaatst om te drogen op het land en deze werden dan nadien met de vork opgeladen op paard en kar. De term stuiken komt ook van deze bewerking, door het letterlijk stuiken tegen de grond van de schoven graan. In heel wat andere regio’s werden ook andere benamingen gebruikt zoals bijvoorbeeld ‘schelven’ , ‘vummen’ , …

 photo 24.jpg

Vanaf het seizoen erop zat voor de pikbinder, trok de dorskast er op uit. Het duurde tot einde Mei vooraleer alles gedorsen was.

Voor de dorskast aan te drijven werd beroep gedaan op deze stationaire Claeys motor.

 photo 22.jpg

De WOLF dorskast, Roger zijn eerste dorskast waarmee hij aan de slag ging. Het merk WOLF bestaat de dag van vandaag nog steeds maar onder de naam WOLF-Garten. Zoals de naam al reeds doet vermoeden bouwt men al lang geen dorskasten meer maar is men zich volledig gaan specialiseren in de constructie van tuinbouwmaterieel.

 photo 5.jpg

 photo 101.jpg

1953 werd een belangrijk jaar die hij niet meer kon en mocht vergeten,  het was het jaar dat het loonbedrijf meer vorm begon te krijgen en misschien nog belangrijker het was ook het jaar dat hij in het huwelijksbootje stapte. Roger verzorgde het loonbedrijf, terwijl diens vrouw café de Warande uitbaatte.

 photo 37.jpg

Het loonbedrijf Comeyne – Moerman kreeg toen ook meer vorm door de overname van het materiaal van een naburig gestopte loondorser. Dit bestond onder meer uit een Engelse Clayton dorskast, een Vendeuvre pers en een petrol aangedreven Fordson E 27 N ‘Blauwe Reiger’.

 photo 1.jpg

Voor je iets kan oogsten moet er eerst worden gezaaid en dat gebeurde in 1953 nog steeds met dit knappe tweespan.

 photo 100.jpg

De gemechaniseerde bewerking van de akkers kwam op gang. We zien dan ook de Fordson E 27 N ‘Blauwe Reiger’ het veld open trekken.

 photo 41.jpg

De Clayton dorskast die werd bekomen uit de overname van een naburig loonbedrijf. We zien hem hier in 1955 op pad en aan het werk. Naast de pers en dorskast werd ook nog een voorraad aan brandstof en touwen meegenomen in een remorque.

 photo 11.jpg

 photo 39.jpg

 photo 23.jpg

 photo 16.jpg

 photo 13.jpg

 photo 14.jpg

 photo 15.jpg

 photo 12.jpg

 photo 7.jpg

 photo 4.jpg

 photo 6.jpg

Ook een winters karwei , het sorteren en opzakken van aardappelen.

 photo 21.jpg

 photo 20.jpg

In de jaren ’60 had men het ongeluk, dat door een stuk ijzer de Clayton zwaar beschadigd werd. Men bleef niet bij de pakken zitten en kochten in het Waalse Pottes een Clayson MXH dorskast op van een stoppende loondorser. Wat later kocht men hier ook nog een tweede dorskast een Clayson MXK.

 photo 10.jpg

 photo 94.jpg

 photo 96.jpg

 photo 95.jpg

 photo 43.jpg

 photo 44.jpg

 photo 50.jpg

 photo 45.jpg

 photo 47.jpg

 photo 46.jpg

 photo 49.jpg

Eén van de indrukwekkendste trekkers die het bedrijf heeft gehad is toch wel deze Gardner 6-cylinder, 120 pk sterke trekker, was in feitelijk een omgebouwde International WD-9. Deze leverde zo’n 24 volt, met deze stroom kon men zo hun eigen verlichting voorzien, waardoor men tot de late uren kon door gaan met dorsen.

 photo 83.jpg

 photo 92.jpg

De jaren ’60 betekende ook de komst van zelfrijdende maaidorsers, een eerste maaidorser die men toen ook aanschafte was een BM-Volvo S 1000. Men was uitermate tevreden over deze machines en er volgden dan nog drie machines van dit merk. De tijden evolueren snel en het rondtrekken met de dorskast werd verleden tijd en dan ook stop gezet in 1972.

De eerst aangekochte maaidorser, een BM-Volvo S-1000 nog met een opzakker platform.

 photo 51.jpg

 photo 52.jpg

 photo 32.jpg

Het duurde niet lang vooraleer de opzakker werd vervangen door twee BM-Volvo maaidorsers ook van het type S-1000 maar al reeds voorzien van een graantank.

 photo 34.jpg

 photo 62.jpg

 photo 61.jpg

 photo 29.jpg

Men beschikte eveneens over een omgebouwde Fordson trekker. Er werd een Engelse 5-cylinder, 100 pk sterke motor ingeplaatst en voorzien van een vrachtwagen radiator. Echter werd deze trekker letterlijk ondermijnd. Toen deze trekker eens aan het werk was op een veld kwam deze in de gracht terecht toen de grond onder zijn wielen verzakte door de vele gangen die er waren gegraven door muskusratten. De motor kreeg heel wat water te slikken en was zo danig om zeep. photo 28.jpg

 photo 57.jpg

Met landbouwer Verbrigghe uit Elzendamme had Roger een goeie mechanicien aan zijn zij. Men bouwde samen onder andere enkele knappe wagentjes.

 photo 73.jpg

 photo 82.jpg

Om het graan te blazen op de zolders had men eveneens ook een graan blazer met een eigen motor zelf geconstrueerd. Hier zien we Robert Verbrigghe aan het stuur van de Chevrolet, die de graanblazer op sleeptouw nam.

 photo 58.jpg

Roger fier als een pauw op zijn Fordson E 27 N ‘Blauwe Reiger’ hier voor een kleine balenpers.

 photo 2.jpg

 photo 40.jpg

 photo 42.jpg

Naast het stro werd ook heel wat hooi in kleine balen geperst.

 photo 19.jpg

 photo 3.jpg

Om deze balen van het veld weg te halen mocht als van ouds het tweespan nog eens van stal.

 photo 38.jpg

Hun Volvo BM 350 in 1970 aan het stro persen met een Bamford pers.

 photo 71.jpg

 photo 72.jpg

 photo 69.jpg

Er werd toen ook stro geperst met een uit Frankrijk afkomstige Claas pers, die voorzien was van een stationaire motor.

 photo 70.jpg

Druk in de weer om een nieuwe eigen stek uit te bouwen.

 photo 79.jpg

 photo 78.jpg

Het eindresultaat mocht zeer zeker gezien zijn! Men startte er in combinatie met het loonbedrijf, de uitbating van een tankstation en een Peugot autogarage in Lo. Waardoor hij gans het jaar door werk zeker was.

 photo 80.jpg

 photo 81.jpg

Een eerste topmodel die er verkocht werd in 1972 was deze Peugot 104. Deze was met zijn 3,58 meter,  Europa’s kleinste volwaardige vierdeurs. Voorzien van een aluminium motorblok kon deze er een topsnelheid van zo’n 135 km per uur uit persen.

 photo 90.jpg

De wagens werden niet zoals nu geleverd aan de garages , men moest deze zelf nog gaan ophalen in de haven. Zo zagen we de haven van Oostende geel kleur met al deze Peugot 104’s samen.

 photo 87.jpg

 photo 86.jpg

De boog kon niet altijd gespannen staan, door bijvoorbeeld een eigen gemotoriseerde go-cart te bouwen.

 photo 36.jpg

De maaidorsers vloot begin jaren 70. De twee BM-Volvo S-1000 en een BM-Volvo S 950.

 photo 75.jpg

 photo 76.jpg

 photo 85.jpg

 photo 84.jpg

 photo 68.jpg

 photo 65.jpg

 photo 66.jpg

 photo 63.jpg

 photo 74.jpg

 photo 88.jpg

 photo 89.jpg

 photo 67.jpg

 photo 64.jpg

 photo IMG_4086.jpg

 photo 55.jpg

 photo 56.jpg

 photo 54.jpg

 photo 53.jpg

 photo 31.jpg

 photo 30.jpg

 photo 77.jpg

 photo 33.jpg

 photo 35.jpg

In 1991 werden de activiteiten stop gezet en sedert dien geniet Roger , samen met zijn vrouw van een wel verdiend pensioen. De dorskasten blijven hem echter fascineren en hij bouwde dan ook eigenhandig twee dorskasten na in schaalmodel. Maar niet zomaar twee schaalmodellen, maar wel twee echt werkende schaalmodellen!

Zo kan Roger op zijn oude dag toch nog een klein beetje zijn stiel dat hij met hart en ziel deed verder uitoefenen.

 photo IMG_4090.jpg

 photo IMG_4091.jpg

 photo IMG_4092.jpg

 photo IMG_4093.jpg

Als afsluiter nog een kort filmpje waar we beide werkende dorskasten aan het werk zien.